Ngày Toán học quốc tế 2022: Toán học là một ngôn ngữ chung

Ngày 14/3/2022 vừa qua, hưởng ứng ngày Toán học quốc tế, Trung tâm Quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học UNESCO, Viện Toán học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VinIF) đã đồng tổ chức ngày Toán học quốc tế 2022 với chủ đề: “Toán học kết nối chúng ta”.

Chương trình được tổ chức tại hội trường Hoàng Tụy, Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và được phát trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội qua các kênh: Fanpage của Viện Toán học và Fanpage của Quỹ VINIF.

Sự kiện có sự góp mặt của GS. Ngô Việt Trung (Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng ngành Toán Quỹ Nafosted, Viện Toán học, Viện Hàn lâm KH&CN VN), PGS. Vũ Hoàng Linh (Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên-Đại học Quốc gia Hà Nội), GS. Hồ Tú Bảo (Giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học dữ liệu của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán), PGS. Phan Thị Hà Dương (Viện Toán học, Viện Hàn lâm KH&CN VN và Quỹ Đổi mới sang tạo Vingroup) và các nhà khoa học có uy tín trong và ngoài Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam… các nghiên cứu sinh, các em học sinh và những người yêu toán tham gia. Sự kiện đã có hơn 70 người tham gia trực tiếp và hơn 7,900 lượt xem online.

Năm nay, UNESCO đã chọn chủ đề cho Ngày Toán học quốc tế là “Toán học kết nối”. Chủ đề này đã đặt ra nhiều câu hỏi như Toán học kết nối chúng ta như thế nào hay vì sao Toán học kết nối chúng ta.

Sự kiện năm nay bên cạnh các chuyên gia trong các lĩnh vực Khí hậu, Y sinh, Toán học còn có sự góp mặt của chuyên gia trong lĩnh vực nghệ thuật, lĩnh vực tưởng chừng như chẳng liên quan gì đến Toán học. Chính vì vậy, khán giả năm nay không dừng lại ở các chuyên gia, các bạn sinh viên ngành Toán mà còn có sự góp mặt của các bạn trẻ yêu nghệ thuật. Với số lượng khán giả đông đảo và phong phú ở nhiều lĩnh vực, vì vậy, không khí phần thảo luận và đặt câu hỏi giữa các diễn giả và khán giả diễn ra rất sôi nổi và hào hứng.

Sự kiện Ngày Toán học kết nối năm nay có 3 bài giảng đại chúng và 1 tọa đàm.

Bài giảng 01: Toán học trong nghiên cứu Khí hậu và Biến đổi Khí hậu quy mô khu vực.

Diễn giả: Ngô Đức Thành, Đồng Trưởng Khoa Vũ trụ và Ứng dụng, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm KH&CN VN.

Trong bài giảng này, PGS. Ngô Đức Thành đề cập và trả lời 14 câu hỏi liên quan đến khí hậu và toán học. Bên cạnh đó, PGS còn đề cập đến một số ứng dụng cơ bản của Toán học trong nghiên cứu khí hậu và biến đổi khí hậu quy mô khu vực.

Bài giảng 2: GIẢI MÃ DNA CỦA BẠN: LÝ THUYẾT ĐỒ THỊ CÓ THỂ GIÚP GÌ?

Diễn giả: Võ Sỹ Nam, Giám đốc Trung tâm Tin Y Sinh, Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn Vingroup & Giảng viên liên kết, VinUniversity

Trong bài giảng này, TS. Võ Sỹ Nam chia sẻ về vai trò và ý nghĩa của lý thuyết đồ thị trong giải mã DNA cũng như tiềm năng ứng dụng của lý thuyết này trong di truyền học nói chung.

Bài giảng 3: TOÁN LÀ CHÚNG TA.

Diễn giả: Nguyễn Như Huy, Giám đốc nghệ thuật của ZeroStation

Trong bài nói chuyện của mình, diễn giả Như Huy phân biệt hai khái niêm Toán học (mathematics) và Toán (mathematical). Diễn giả Như Huy đã sử dụng lối suy tư toán nói trên để tiếp cận với các sự vật và hiện tượng phi toán học, như lịch sử nghệ thuật và mối quan hệ giữa quan niệm về logic kiểu Wittgenstein với Tâm, xét như một thực tại của tư tưởng Thiền.

Sau phần các bài giảng đại chúng là phần Tọa đàm “Toán học kết nối chúng ta”. Phần tọa đàm năm nay có sự góp mặt của 6 diễn giả ở nhiều lĩnh vực Toán học, Khí hậu, Giáo dục, Viễn thông và Nghệ thuật. Mỗi lĩnh vực đều có cách diễn giải và cách làm khác nhau để kết nối Toán học. Chính vì vậy, tạo ra góc nhìn đa chiều về sự kết nối của Toán học trong mỗi lĩnh vực.

GS. Ngô Việt Trung, Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng ngành Toán Quỹ Nafosted, Viện Toán học, Viện Hàn lâm KH&CN VN chia sẻ Hội Toán học Việt Nam cũng đang nỗ lực và tổ chức các hội nghị về Toán, các cuộc thi về Toán để khích lệ tình yêu Toán học của học sinh, sinh viên.

PGS. Ngô Đức Thành, Đồng Trưởng Khoa Vũ trụ và Ứng dụng, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm KH&CN VN, nhận định Toán học không chỉ kết nối chúng ta qua không gian, kết nối các vấn đề xã hội khác nhau mà còn kết nối chúng ta qua thời gian, từ quá khứ đến hiện tại và từ hiện tại đến tương lai.

PGS. Phan Thị Hà Dương, Viện Toán, Viện Hàn Lâm KHCN Việt Nam và Quỹ Đổi Mới Sáng Tạo VINIF, chia sẻ bởi vì cuộc sống là phong phú đến vô cùng nên mỗi một mô hình không bao giờ là chính cuộc sống, không có mô hình đúng mà chỉ có mô hình phù hợp, phù hợp cho mỗi câu hỏi mà ta đặt ra. Và chính vì vậy mà toán học luôn rộng mở, luôn chờ đợi những phát minh mới để ngày một gần hơn, phản ánh chân thực hơn cuộc sống.

Bà Huỳnh Thị Thanh Bình, Phó Hiệu trưởng, Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Bách Khoa Hà Nội chia sẻ trường Đại học Bách Khoa là trường kỹ thuật nên Toán học rất quan trọng với chung tôi. Trước đây các ngành học đều học một chương trình Toán như nhau nhưng gần đây chúng tôi đã thay đổi chương trình Toán để phù hợp với từng lĩnh vực và ngành khác nhau.

Nguyễn Như Huy, Giám đốc nghệ thuật của ZeroStation nhận định Toán học kết nối chúng ta, giúp chúng ta không cô đơn. Toán là cốt lõi và nở ra các bông hoa triết học và thơ ca.

Nguyễn Tuấn Huy, Trưởng Ban Công nghệ thông tin, Phó Ban chỉ đạo Chuyển đổi số – Tổng Công ty Viễn thông MobiFone khẳng định Toán học đã mang lại cho tôi một tư duy logic, điều này rất quan trọng khi chúng ta đi làm. Khi bước vào giai đoạn cách mạng công nghiệp lân thứ 4 và chuyển đổi số thì Toán học càng trở nên quan trọng và trở thành công cụ thiết yếu.

Với nhiều nội dung phong phú và đa dạng, sự kiện đã mang tới cho những người yêu Toán không chỉ những kiến thức mới mẻ, lý thú mà còn rất nhiều câu chuyện vô cùng hấp dẫn và gần gũi với đời sống.